NASA’nın uzayda mahsur kalan astronotları kurtarma planı

Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), SpaceX’in Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) haftalardır mahsur kalan iki astronotu kurtarmaya yönelik bir sonraki misyonunun mürettebatını değiştirdi.

5 Haziran’da Boeing’in Starliner uzay kapsülüyle UUİ’ye ulaşmak için uzaya fırlatılan deneyimli astronotlar Butch Wilmore ve Suni Williams, aracın iticilerinin arızalanması ve helyum sızıntısının tespit edilmesi üzerine istasyonda mahsur kalmıştı.

NASA’nın geçtiğimiz cumartesi günü yaptığı açıklamada, iki astronotun Elon Musk’un SpaceX şirketiyle geri döneceği belirtilmişti.

Bu nedenle uzay ajansı, Şubat 2025’te ISS’ye gidecek olan SpaceX’in Crew-9 mürettebatında değişiklik yapmak zorunda kaldı.

Reuters’e göre Wilmore ve Williams, SpaceX görevinde Zena Cardman ve Stephanie Wilson’ın yerini alacak. Ancak Cardman ve Wilson, gelecekteki pozisyonlara yeniden atanma hakkını elinde tutacak.

Yeni anlaşmaya göre NASA astronotu Nick Hague ve Roscosmos kozmonotu Aleksandr Gorbunov, Şubat 2025’te Crew-9 ekibinin bir parçası olarak ISS’ye gidecek ve Wilmore ve Williams’la birlikte geri dönecek.

Starliner boş dönecek

Astronotların mahsur kalması, son dönemde uçaklarında birçok arıza yaşayan Boeing’e bir darbe daha vurdu.

İki astronotun uzay uçuşu, Starliner’ın ilk mürettebatlı yolculuğuydu. Boeing, uzay uçuşu planlarında yıllar süren gecikmeler ve artan maliyetler sonrasında bu hareketin programı yeniden canlandıracağını umuyordu.

Şirket, hem uzayda hem de yerde yapılan son itici testlerine dayanarak Starliner’ın güvenli olduğu konusunda ısrar etmişti.

Boeing yetkilileri geçtiğimiz hafta konuya ilişkin şu açıklamayı yapmıştı:

“Boeing, her şeyden önce mürettebatın ve uzay aracının güvenliğine odaklanmaya devam ediyor. NASA tarafından belirlenen görevi tamamlıyor ve uzay aracını güvenli ve başarılı bir insansız dönüşe hazırlıyoruz.”

Daha önce uzun süreli uzay uçuşu deneyimi olan emekli Donanma kaptanları Wilmore (61) ve Williams (58), yeni bir uzay aracını test etmeyi kabul ettiklerinde bu kadar olmasa da sürprizlerle karşılaşmayı bekliyorlardı.

Starliner sorunlarla uğraşıyor

Aslında Starliner’ın sorunları son olaylı uçuştan çok önce başlamıştı.

2019 yılında gerçekleştirilen ilk insansız test uçuşunda yazılım sorunları yaşanmış ve bu uçuşun 2022 yılında yeniden yapılması gerekmişti.

Daha sonra kapsülün paraşütünden ve yakıt sisteminden helyum sızıntısı da dahil olmak üzere başka sorunlar ortaya çıktı ve Mayıs ayındaki fırlatma girişimi iptal edildi.

Sızıntının sonunda çözüldüğü ve endişe yaratmayacak kadar küçük olduğu bildirildi. Ancak kalkıştan sonra daha fazla sızıntı ortaya çıktı ve beş motorun tümü arızalandı.

Küçük sorunlu iticilerden biri hariç tümü uçuşa devam etti. Ancak mühendisler, bazı iticilerdeki contaların şiştiğini, itici gaz hatlarını tıkadığını ve ardından normal boyutlarına döndüğünü belirtiyor.

Kapsüldeki 28 itici hayati önem taşıyor. Uzay istasyonuyla buluşmak için gerekli olmasının yanı sıra, uçuşun sonunda daha büyük motorlar aracı yörüngeden çıkarırken kapsülün doğru yöne yönlendirilmesini de sağlıyorlar. Aksi takdirde sonuç mürettebat için felaket olabilir.

2003 yılında atmosfere yeniden giriş sırasında patlak veren ve gemide yedi kişinin ölümüne neden olan Columbia felaketi hafızalarımızda hâlâ tazedir.