Sigorta başlangıç yılına bağlı olarak değişen emeklilik sistemi, 1994, 2008 ve 2018 yıllarında işe başlayanlar için alternatif emeklilik modelleri oluşturuyor. 3.600, 4500 ve 5400 prim günü baz alınarak oluşturulan modellerle, bazı şartları yerine getiren vatandaşlar erken yaşta emeklilik hakkı elde edebilecek. Emeklilik yaşı, gün sayısı ve çalışma süresi gibi unsurlar dikkate alınarak belirlenen bu düzenleme, milyonlarca çalışan için farklı emeklilik seçeneklerini mümkün kılıyor.
Sigorta yılına göre emeklilik şartları tekrar şekilleniyor
Sosyal güvenlik sisteminde yapılan son yeniliklerle, ilk işe giriş tarihine bağlı olarak şartları tekrar tanımlanıyor. 1994, 2008 ve 2018 yıllarında işe giren sigortalılar için 3.600, 4.500 ve 5.400 günlük prim temelinde erken emeklilik fırsatı sağlanıyor. Emeklilik yaşı ve hizmet yılı dikkate alınarak oluşturulan bu modeller, erken yaşta emeklilik planı yapan vatandaşlara alternatif çözümler sunuyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de SGK sistemi, sigorta giriş tarihine bağlı olarak değişiyor. 1994, 2008 ve 2018 gibi kilit yıllarda sigortalı olanlar için çeşitli prim günleriyle erken emeklilik yolları sunuluyor. SGK sisteminde yer alan bu alternatif hesaplamalar, primi eksik olan ya da çalışma süresi sınırlı kalan çalışanlara emeklilik kapısını aralıyor.
1994 öncesi için 3600 gün formülü
09.09.1999 tarihinden önce sigortalı olan kişiler, 15 yıl çalışma ve 3.600 gün prim koşullarını tamamladığında erken emeklilik hakkı kazanabiliyor. Bayanlarda yaş sınırı 50, erkeklerde ise elli beş olarak uygulanıyor. Aralıklı çalışmış olanlar için bu formül cazip bir seçenek sunuyor.
2008 yılında işe başlayanlara 4500 günle emeklilik yolu
1999 sonrası sigorta başlangıcı olan çalışanlar için erken emeklilik şartları daha ağır. Bu kişiler, 4500 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi ile emekli olabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 58, erkeklerde 60 emekliliğe ulaşabiliyor. Bu sistem, düzenli prim ödeyen ancak uzun hizmet süresine ulaşmakta güçlük yaşayan çalışanlara kolaylık tanıyor.
2018 sonrası girişlerde 5400 günlük model
2008’den sonra SGK kaydı açılanlar için en ağır kısmi emeklilik koşulları uygulanıyor. Bu grupta yer alan kişiler için 5400 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi aranıyor. Kadınlar 58, erkek sigortalılar 60 yaşında emekli olma hakkı elde ediyor.
Engelli vatandaşlara özel erken emeklilik hakları
Engelli çalışanlara özel emeklilik
En az yüzde 40 engellilik raporu sahip olan çalışanlar, engelli indirimi hakkı ile yaş şartı olmadan emekli olabiliyor. Prim gün sayısı ve sigortalılık süresi, rapor yüzdesine bağlı olarak değişiyor:
– %40 ila %49 arası için 18 yıl ve 4.100 gün,
– %50 ila %59 arası için on altı yıl ve 3.700 gün,
– %60 ve üzeri için on beş yıl ve 3960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilik koşulları
Çalışma gücünün %60’ını kaybeden bireyler, sağlık kurulu raporu ile 1800 prim günü üzerinden emekliliğe başvurabiliyor. Bu hak, sadece iş gücü kaybı kalıcı olan kişiler için geçerli. Emeklilikten sonra yeniden işe başlama durumunda emekli aylığı iptal ediliyor.
Engelli çocuğu olan annelere destek
Engelli çocuğu bulunan kadın sigortalılar için özel bir erken emeklilik desteği uygulanıyor. Bu kadınların prim günlerine her yıl için %25 artış sağlanıyor. Aynı zamanda bu ek primler, emeklilik yaş hesabından eksiliyor. Böylece kadınlar avantajlı biçimde emeklilik fırsatı elde ediyor.
Emeklilik stratejisi nasıl olmalı
-
Emeklilik yaşınızı, sigorta başlangıç tarihinize göre hesaplayın.
-
Eksik primlerinizi, doğum, askerlik veya yurtdışı borçlanmasıyla tamamlayın.
-
Engelliyseniz, vergi indirimi gibi ek avantajları inceleyin.
-
Çocuğunuz engelliyse, prim artış haklarından yararlanarak emeklilik yaşınızı kısaltabilirsiniz.
